“Het Doe-orgel wereldwijd. Ik vind het schitterend!”
door Lydia Vroegindeweij
Orgelkids bestaat als project al sinds 2009, maar het werd pas echt compleet toen ik Wim Janssen ontmoette in oktober 2012. Hij is de man die het Doe-orgel heeft ontworpen. Jarenlang werkte hij als professioneel orgelbouwer bij Verschueren orgelbouw. Nu hij met pensioen is, heeft hij ruimte en tijd om nieuwe ideeën te verzinnen en uit te proberen. De liefde voor het ambacht van de orgelmaker blijft daarbij voorop staan. Na drie jaar blikten we samen nog even terug.
Waarom heb je juist dit idee van het Doe-orgel bedacht?
“Ik zag dat het belangrijk was om kinderen kennis te laten maken met het orgel en de werking ervan. Enkel een orgeldemonstratie is daarvoor eigenlijk te passief. Je kunt kinderen dan wel van alles laten zien en horen, maar het moest toch liefst actiever kunnen. Het mooiste zou zijn als ze echt zelf een orgel zouden kunnen bouwen. Waar ze daarna dan ook nog echt op kunnen spelen. Er zijn altijd wel een paar kinderen die al een melodietje kunnen spelen. Dan is het extra leuk als ze echt wat kunnen laten horen. Met die vraag ben ik aan de slag gegaan.”
Hoe is het Doe-orgel ontstaan?
“Ik heb eerst een prototype gemaakt, van goedkoper hout. Het was een echte puzzel om te kijken welke delen door kinderen in elkaar gezet kunnen worden en welke delen al als compleet onderdeel beschikbaar kunnen zijn. Zo had ik eerst het raamwerk helemaal uit losse delen gemaakt. Maar eigenlijk voegt dat niet zoveel toe. Daarom zijn nu de zijpanelen al één geheel. Het moet namelijk ook nog in een beperkte tijd te bouwen zijn. Toen dat orgeltje in de praktijk goed bleek te werken, heb ik een paar mooiere exemplaren gemaakt met eikenhout.”
Wat was het moeilijkste onderdeel om te maken?
“Dat is een onderdeel waar je eigenlijk niet veel van ziet. Het zit onderin het deel met de beide balgen. Het pompen van de wind in het orgeltje moet met de hand gebeuren. Via de beide balgen komt de wind in de magazijnbalg. Maar daar mag tijdens het pompen alleen maar wind in, en niet weer eruit. Er zitten daarom klepjes in, die alleen maar open gaan als je er wind in pompt. En die voorkomen dat de wind teruggaat als je de balgen nieuwe wind laat aanzuigen. Dat was nog een hele puzzel om dat goed te laten werken.”
Hoe vind je het, dat jouw idee nu als Doe-orgel van Orgelkids wereldwijd belangstelling krijgt?
“Ik vind het schitterend! Zoals het nu aandacht krijgt en mensen stimuleert en inspireert, dat is toch prachtig! Dat had ik niet kunnen bedenken. Ik ben erg blij dat er op deze manier zoveel kinderen met het orgel in contact gebracht worden. En ook dat het nu in meer landen wordt omarmd. Natuurlijk is het mijn ontwerp, maar ik pas technieken toe die al eeuwen bestaan. Het gaat mij niet om een beschermd patent of zo. Het is belangrijker dat mensen een mooi hulpmiddel hebben om kinderen enthousiast te maken. Als mijn orgel daaraan bijdraagt ben ik daar al erg blij mee. In de afgelopen jaren is gebleken dat ook veel ouderen enthousiast raken en veel leren van het Doe-orgel. Ook daar word ik heel blij van!”
Instructiefilm
In deze video laat Wim Janssen zelf zien hoe je het Doe-orgel van Orgelkids in elkaar zet.
Wil je aan de slag met het Doe-orgel, dan hebben we instructiekaarten, een lesbrief, bladmuziek en nog veel meer voor je klaar staan.
